Zanim zaczniesz wprowadzać nasze poniższe sugestie w życie, zapoznaj się z Pomocniczkiem. Znajdziesz tam wskazówki dotyczące korzystania z tego działu.
"Pamiętnik dziadka Honoriusza"
o czym można porozmawiać, co można zrobić
Propozycje tematów rozmów
- Co to są tzw. „brzydkie słowa”? Może warto wprowadzić pojęcie „wulgaryzmu”?
- W jakich sytuacjach ludzie wypowiadają takie słowa? Jakie emocje temu towarzyszą?
- Jak się czujemy, kiedy ktoś obok nas takich słów używa?
- Jak się zachować, gdy inni przy nas używają brzydkich wyrazów?
- Co to oznacza, że takie sformułowania ranią i obrażają?
- Dlaczego niektórych śmieszą takie słowa?
- Jeśli zdarza Ci się używać wulgaryzmów, wytłumacz dziecku, czemu to robisz? Jeśli uważasz, że jest to naganne, przyznaj się do tego.
- Opowiedz o jakiejś swojej przygodzie z dzieciństwa związanej z „brzydkimi słowami”. Byłoby cenne, by była ona zabawna.
Propozycje działań:
1. Jeśli w Waszej rodzinie zdarza się, że ktoś używa wulgaryzmów, spróbujcie wymyślić takie wyrażenie, które by je zastąpiły. Odegrajcie scenkę, w której w złości wymyślacie sobie takimi wymyślonymi słowami.
2. Spróbujcie porozmawiać o tym, jak zwrócić uwagę komuś, kto przy Was przeklina. Dziecko może taką rozmowę przeprowadzić z ulubioną pacynką lub misiem.
3. Przeczytajcie tekst wiersza „Kwoka” do słów Jana Brzechwy. Może spróbujecie się nauczyć fragmentu lub całości na pamięć.
4. Przygotujcie wspólnie worek złości – narysuj jego kontur na dużym kartonie i zawieś w dogodnym miejscu dla dziecka. Zaproponuj, aby dziecko narysowało na niewielkich karteczkach przedmioty lub zjawiska, których wypowiadane głośno pomogą rozładować złość (np. dziurawy but, zgniłe jajo, topór, pokrzywa itp. – według indywidualnych odczuć). Gotowymi karteczkami wypełnijcie wór złości. Słowa zgromadzone w worze przydadzą się w trudnych chwilach, kiedy trzeba będzie rozładować napięcie – z zawartości wora może korzystać cała rodzina.
5. Narysuj na kartkach kilka krótkich historyjek w formie komiksów (bez słów). Historyjki przedstawiają sceny, w których bohaterowie są w wyraźnym konflikcie – krzyczą na siebie, grożą sobie itp. Poproś dziecko o interpretację rysunku: co mogło się wydarzyć oraz co mogą czuć i mówić bohaterowie scenek. Jakie słowa mogłyby zastąpić wulgaryzmy? Postarajcie się sformułować wypowiedzi pełne „bezpiecznych” słów, które także dają upust złości, ale nikogo nie krzywdzą.
6. Pamiętaj o ćwiczeniu graficznym dostępnym tutaj oraz o wykorzystania naszej ilustracji do tekstu.
Przy problemie używania przez dziecko „brzydkich wyrazów” jako wyrażenie złości, agresji powróć do rozdziałów:
I - o złości słów kilka
VII - rozdział o konflikcie
dotyczących tych tematów. Znajdziesz tam kilka pomocnych propozycji ćwiczeń na rozładowanie emocji.
WAŻNE:
- Jesteś wzorem dla swojego dziecka, dlatego jeśli używasz przekleństw, dziecko może uznać to za właściwy sposób wyrażania złości.
- Unikaj kar za mówienie „brzydkich słów”. Postaraj się rozpoznać przyczynę, dlaczego dziecko używa brzydkich wyrazów.
- Szukaj z dzieckiem innych słów na wyrażanie złości.
- Pokazuj dziecku inne sposoby wyrażania niezadowolenia, złości.
- Reaguj na używanie przekleństw przez innych, budując własne granice i ucz tego samego swoje dziecko.
Oto inne teksty literackie poświęcone tematyce używania „brzydkich słów”:
- Jędrzejewska-Wróbel R. „Po co na świecie są brzydkie słowa?”
- Rusinek M. „Jak przeklinać – poradnik dla dzieci”
- Kasdepke G. „Bon czy ton, czyli savoir-vivre dla dzieci"
- Klich K. "O brzydkich wyrazach, cukierkowej diecie i o innych sprawach, co ciekawią dzieci"
Jeśli masz jakieś wątpliwości lub pytania - napisz do nas lub skorzystaj z porady.
Zespół Pacynkowa
